Cuốn sách quý do NXB Hà Nội và Omega Plus vừa ấn hành đã đi sâu miêu tả, phân tích hệ thống giáo dục Pháp tại Việt Nam sau 1945, trên các bình diện chính sách, tổ chức, cách thức vận hành lý thú và hấp dẫn.
Sách Trường Pháp ở Việt Nam 1945-1975: Từ sứ mạng khai hóa đến ngoại giao văn hóa (nguyên tác: L’école française au Vietnam de 1945 à 1975: De la mission civilisatrice à la diplomatie culturelle) là phần nối tiếp của cuốn Giáo dục Việt Nam dưới thời thuộc địa – Huyền thoại đỏ và huyền thoại đen (do Omega+ và NXB Hà Nội xuất bản tháng 11.2020), từng rất được độc giả yêu thích.
 |
| Nữ sinh trường Gia Long xưaT.L |
Cuốn sách được thực hiện khởi nguồn từ luận án tiến sĩ của tác giả viết bằng tiếng Pháp, góp phần làm sống lại thiên truyện về nền giáo dục Pháp tại Việt Nam trong ba thập niên bản lề của lịch sử đất nước này trong thế kỷ 20 (1945 -1975).
Được biết, tác giả Nguyễn Thụy Phương là tiến sĩ Giáo dục (Đại học Paris Descartes, 2013) chuyên về lịch sử văn hóa, giáo dục thuộc địa và hậu thuộc địa; Phó giám đốc Mạng lưới Giáo dục (EduNet), Giám đốc Vietnam Education Symposium, thuộc Tổ chức khoa học và chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global), đồng thời tác giả còn là chuyên gia tư vấn, thẩm định và hợp tác các dự án trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo tại Pháp.
Từng chương của cuốn sách mới xuất bản của nhà nghiên cứu Nguyễn Thụy Phương chỉ ra, dưới sức nặng của những toan tính chính trị quốc tế cũng như áp lực từ phía các gia đình Việt đến trường Pháp, nước Pháp đã cải tổ một cách tài tình như thế nào để biến hệ thống giáo dục thuộc địa kiên cố, vốn được coi là mũi giáo của sứ mạng khai hóa, thành một công cụ phục vụ cho ngoại giao văn hóa.
 |
| Bìa cuốn sách Trường Pháp ở Việt Nam 1945-1975: Từ sứ mạng khai hóa đến ngoại giao văn hóaNXB |
Tác phẩm giới thiệu cô đọng những đặc điểm căn bản của giáo dục Đông Dương thuộc địa, giúp độc giả khám phá tiến trình ít nhiều bị cưỡng ép để biến “sứ mạng khai hóa” thành một thứ “phái bộ văn hóa” thích ứng linh động hơn với điều kiện chính trị và chiến cuộc từ 1945 đến 1954. Đồng thời phân tích sự phát triển của hệ thống trường Pháp tại miền Nam từ 1954 đến 1975 trong bộ “áo choàng ngoại giao” mới dưới thời chính quyền Việt Nam Cộng hòa có sự hậu thuẫn của Mỹ.
Bằng phương pháp liên ngành lịch sử và xã hội học, qua giọng kể nhân tình, tác phẩm không chỉ làm sáng tỏ nhiều sự kiện lịch sử mà còn trần thuật hồi ức của nhiều thế hệ học sinh để chia sẻ với bạn đọc một câu chuyện tưởng chừng như rơi vào quên lãng.
Thông qua cuốn sách Trường Pháp ở Việt Nam 1945-1975: Từ sứ mạng khai hóa đến ngoại giao văn hóa, tác giả Thụy Phương cũng kèm rất nhiều lời chứng được thu thập ở Pháp và Việt Nam giúp chúng ta như thâm nhập thực sự vào thế giới học đường, phát hiện ra các mật mã, ngôn ngữ, những ước vọng và lo âu của nó.
 |
| Trường Trưng Vương tại Sài Gòn nổi tiếng từ thời PhápT.L |
Trường Pháp ở Việt Nam 1945-1975: Từ sứ mạng khai hóa đến ngoại giao văn hóa còn tái dựng những mạng lưới, hệ giá trị, biến chuyển tư tưởng, những thú vui giải trí, thậm chí cả những bộ phim mà học sinh thời đó chuộng xem. Ngoài những cuộc phỏng vấn trực tiếp và bảng hỏi, tác giả cũng tra cứu các tập san và ấn phẩm định kỳ cùng với các nguồn lưu trữ thuộc địa và ngoại giao. Vì vậy, những phân tích sử học, mang những điểm nhìn phong phú, khi thì văn hóa, khi thì thống kê, thực sự gây ấn tượng mạnh với độc giả Việt Nam.
Trường Pháp ở Việt Nam 1945-1975: Từ sứ mạng khai hóa đến ngoại giao văn hóa phù hợp với những ai thích nghiên cứu về lịch sử Việt Nam thời Pháp, sinh viên ngành sử, văn hóa và những độc giả thích tìm hiểu về lịch sử giáo dục của Việt Nam thời Pháp… Cuốn sách này đã được trao hai giải thưởng danh giá của Pháp là Giải thưởng Lịch sử Giáo dục Robert Mallet 2015; Giải thưởng Louis Cros, Viện Hàn lâm Khoa học Đạo đức và Chính trị, Pháp Viện 2018. Cuốn sách nằm trong Tủ sách hiểu Việt Nam qua tư liệu Pháp ngữ của Omega Plus.
Từ sứ mạng khai hóa đến ngoại giao qua ‘Trường Pháp ở Việt Nam 1945-1975’ (thanhnien.vn)